Άννας Μαντά
Η Ε.Ε. οικοδομήθηκε πάνω στο μύθο ότι «είμαστε ένας λαός με κοινό πεπρωμένο». Εκ των υστέρων βέβαια ανακαλύψαμε ότι οι τοπικές και εθνικές διαφορές δεν ξεπερνιώνται εύκολα. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν μετά το ΄Β Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ευρώπη οικοδομήθηκε για την ευημερία, την ελευθερία και την ειρήνη μεταξύ των εθνών, ύστερα από αιώνες βαρβαρότητας και πέτυχε το ευρωπαϊκό κεκτημένο που βασίζεται σε κοινές αξίες της νομοθεσίας, της διαφορετικότητας και της αλληλεγγύης.
Σήμερα όμως αυτή η ίδια η εν δυνάμει υπερδύναμη είναι ο μεγάλος ασθενής. Οι λόγοι πολλοί: Η συλλογική μνήμη του πολέμου και η εμμονή του «ποτέ ξανά» που κινητοποίησε και ένωσε τρεις γενιές Ευρωπαίων μετά το 1945 έχει εξασθενήσει. Η Σοβιετική απειλή δεν υπάρχει πια, ως κίνητρο ενοποίησης των ευρωπαίων απέναντι στο κοινό εχθρό. Ο κόσμος δεν είναι πλέον διπολικός αλλά πολυπολικός.
Η Γερμανία, που ήταν η ατμομηχανή της ευρωπαϊκής ενοποίησης με τη Γαλλία συνοδηγό, έχει απενοχοποιηθεί από την ευθύνη του πολέμου, έχει αποκατασταθεί στην ευρωπαϊκή οικογένεια των εθνών, έχει κερδίσει με σκληρή δουλειά την εμπιστοσύνη των γειτόνων της και των διεθνών εταίρων, έχει ολοκληρωθεί ως κράτος έθνος, η γενιά του πολέμου έχει φύγει πια από το προσκήνιο και έτσι οι Γερμανοί δεν είναι πια τόσο πρόθυμοι να πληρώνουν με το καρνέ των επιταγών τους, όποτε το ζητάνε τα άλλα κράτη. Ίσως ούτε και τα κράτη του άλλοτε ανατολικού μπλοκ συνωστίζονται να γίνουν μέλη του ευρωπαϊκού κλαμπ.
Παρ’ όλα αυτά όμως, και παρά τις όποιες επιφυλάξεις, συμφωνούμε όλοι ότι είναι καλύτερα να ανήκεις σε μια μεγάλη οικογένεια των 500 εκατομμυρίων πολιτών-καταναλωτών παρά σε μια κλειστή αγορά των 30, 20 ή 10 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Σήμερα που ο παγκόσμιος χάρτης ισχύος αλλάζει ταχύτατα, που διαμορφώνονται νέες ισορροπίες μεταξύ γιγάντων, αρχίζει και η νέα φάση για την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Δεν πρέπει να τη βρει σε παρακμή και ύφεση. Δεν πρέπει να μετατραπεί σε ένα ατελές πολιτικό μοντέλο, όπου ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις εθνικές κυβερνήσεις θα είναι εμφανής και προκλητικός. Αλλά απεναντίας να προχωρήσει, πέρα από την κρίση της ευρωζώνης, σε στενή οικονομική και πολιτική ένωση και εν συνεχεία σε μια κοινή εξωτερική πολιτική.
Ας φανταστούμε τους γίγαντες του 21ου αιώνα: Παλιοί και κουρασμένοι, όπως ΗΠΑ και Ρωσία, νέοι και πεινασμένοι, όπως Κίνα, Ινδία, Βραζιλία και Ν. Αφρική. Σε ένα τέτοιο κόσμο, ακόμη και η Γερμανία θα είναι μια μικρο-μεσαία δύναμη. Η ενωμένη όμως, ομόσπονδη Ευρώπη με τις αξίες της και το ευρωπαϊκό κεκτημένο της που της δίνει ένα σοβαρό ειδικό βάρος, μπορεί να έχει μια περίοπτη θέση στο νέο χάρτη που διαμορφώνεται. Θα επιβιώσει μόνο αν υιοθετήσει μία πολιτική συνοχής και αλληλεγγύης με την ίδια σταθερότητα που υιοθετεί την δημοσιονομική πειθαρχία.
Χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη!
Ακούγεται απλουστευτικό? Σίγουρα είναι ελπιδοφόρο και αξίζει το βραβείο Νόμπελ που πήρε φέτος η Ευρωπαϊκή Ένωση. Όσο για την Ελλάδα μας, αξίζει να βρεθεί και η ίδια μέσα σε αυτή την προσδοκία!
Άννα Μαντά
