Πριν από μερικές εβδομάδες ήμουν σε
μια εκδήλωση του Χαμόγελου του Παιδιού για τη βία στα σχολεία. «Και από
εδώ ο φίλος μας ο Μαρκ, εθελοντής και πρεσβευτής του Βελγίου» μού έκανε
τις συστάσεις ο Κώστας Γιαννόπουλος, ο δημιουργός του Χαμόγελου. Ο Μαρκ
ανέμελα κοστουμαρισμένος και χαμογελαστός άρχισε να μου μιλάει – στα
ελληνικά! – για τη βία που εξαπλώνεται σαν ιός και στα σχολεία. Ηξερε
τόσο καλά την ελληνική πραγματικότητα που όταν γύρισε την πλάτη του,
σκούντηξα τον Γιαννόπουλο ρωτώντας τον «είναι όντως ο πρεσβευτής του
Βελγίου;».
Η καχυποψία μου θρυμματίστηκε οριστικά μια από τις επόμενες
ημέρες που πέρασα την πόρτα της πρεσβείας του Βελγίου στη Σέκερη, το
στενό απέναντι από την πλαϊνή είσοδο της Βουλής. Στο γραφείο του, εκτός
από φωτογραφίες βασιλιάδων, υπάρχει και το πορτρέτο μιας γυναίκας. «Η
ελληνίδα γυναίκα μου» μού λέει αλλά δεν συνεχίζουμε. Μια σειρά από
ντοσιέ τον περίμεναν, μαζί με τους σοβαρούς υπαλλήλους που τα συνόδευαν.
Τα ξαναείπαμε όμως. Ηταν πάλι γεμάτος με θετική ενέργεια. Την επόμενη
ημέρα άλλωστε θα έφευγε για διακοπές στη Λατινική Αμερική. Είναι
παράξενα αυτά τα προγράμματα των πρεσβευτών. Καταχείμωνο διακοπές. Χιλή
και Βολιβία. «Καλά, χάθηκε ολόκληρη Ευρώπη;» προσπάθησα να αστειευτώ.
«Αναζητούσα ένα μέρος όπου δεν θα έχω πάει ποτέ με τη γυναίκα μου» μού
είπε με μια δόση πίκρας στο στόμα.
Τι σας έμαθε λοιπόν η ελληνίδα γυναίκα σας;
«Τι μου έμαθε; Την ίδια τη ζωή μού έμαθε. (Γέλιο και μεγάλη παύση).
Τι να σας πω, μαζί μεγαλώσαμε. Εγώ τότε ήμουν 18 και η Αννέτα ήταν 20.
Ημασταν παιδάκια όταν γνωριστήκαμε».
Πού γνωριστήκατε;
«Σε διακοπές, στην Κόρινθο».
Τι σας είχε εντυπωσιάσει τότε;
«Εκτός από την ίδια; Το ότι οι Ελληνες σου ανοίγονται από την πρώτη
στιγμή. Στο Βέλγιο δεν είμαστε κρύοι, αλλά θέλουμε τον χρόνο μας».
Τα ελληνικά τότε αρχίσατε να τα μαθαίνετε;
«Στο σχολείο στο Βέλγιο είχαμε πέντε ώρες Λατινικά την εβδομάδα και έξι ώρες Αρχαία Ελληνικά. Εντεκα ώρες αρχαίες γλώσσες».
Αρα μιλούσατε Αρχαία Ελληνικά όταν συναντήσατε τη γυναίκα σας...
«Ναι (γέλια) και εκείνη μου έμαθε και τα νέα. Είναι μια ενιαία
γλώσσα που έχει ιστορία 3.500 χρόνια - η Ιλιάδα γράφτηκε περίπου το 800
π.Χ».
Και παίρνετε την Ελληνίδα και την πάτε στο Βέλγιο;
«Τότε σπούδαζα ακόμα. Αργότερα την πήρα και την πήγα στο Βέλγιο. Οταν παντρευτήκαμε ήμουν 23 χρόνων, αυτή 25».
Τι σας παραξένευε τότε στην Ελλάδα;
«Οτι όλοι τρώγανε αργά το βράδυ. Και το γεγονός ότι όταν έδινες ένα
δώρο ο άλλος δεν το άνοιγε αμέσως αλλά περίμενε να φύγεις για να το
ανοίξει. Μου κακοφαινόταν στην αρχή. "Μα δεν έχουν την περιέργεια να το
ανοίξουν;", σκεφτόμουν».
Το αγαπημένο σας φαγητό;
«Μουσακάς. Πάντα μου άρεσε το καλό φαγητό αλλά έκανα και αρκετά
σπορ, οπότε δεν μου κόλλαγαν τα κιλά. Με τον γάμο όμως και μετά με τα
παιδιά, μείωσα τα αθλήματα, πρόσθεσα ελληνικό λάδι και έτσι πήρα μερικά
κιλάκια παραπάνω».
Δύο αγόρια δεν έχετε;
«Ναι. Δημήτρης ο μεγάλος και Αλέξης ο μικρός».
Ελληνες στο όνομα δηλαδή. Στις συνήθειες;
«Ο μεγάλος είναι περισσότερο Βέλγος, μου μοιάζει δηλαδή, αλλά ο
μικρός μοιάζει στη μαμά του. Και οι δύο όμως μιλάνε ελληνικά. Εχουν δύο
πατρίδες δηλαδή. Ο Δημήτρης ζει στο Ντουμπάι, έχει παντρευτεί μια
Ιταλίδα και έχουν και ένα παιδάκι. Και ο μικρός ζει στο Βέλγιο
παντρεμένος με Ρωσίδα και χωρίς παιδιά».
Τα έχετε καταργήσει τα σύνορα στην οικογένεια.
«Ναι ακόμη και τη Ρωσία κατακτήσαμε...»
Είστε φίλος του Στουρνάρα;
«Ναι, αλλά για να μην κάνετε πονηρές σκέψεις σάς λέω ότι ήμασταν φίλοι πριν γίνει υπουργός».
Ο Στουρνάρας πάντως λέει ότι τον βοηθήσατε στα δύσκολα...
«Του παρέχουμε τεχνική βοήθεια πώς να εισπράττει τους φόρους».
Εγώ κατάλαβα ότι τον βοηθήσατε στις διαπραγματεύσεις...
«Κοιτάξτε, παλιότερα ήμουν στο πολιτικό γραφείο του δικού μας
υπουργού Οικονομικών. Εχω δηλαδή φιλικές σχέσεις και με τους δύο
υπουργούς, έτσι αν χρειαστεί γίνομαι ο συνδετικός κρίκος».
Τα στερεότυπα που υπάρχουν για τους Ελληνες στη Βόρεια Ευρώπη υπάρχουν και στο Βέλγιο; Δηλαδή Ελληνες ίσον τεμπέληδες;
«Δεν μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι κανένας δεν το έχει σκεφθεί ποτέ
αλλά προσβλητικά λόγια για τους Ελληνες ουδέποτε βγήκαν από βελγικά
στόματα. Υπάρχει κατανόηση ότι όντως η χώρα υποφέρει και ότι κάνετε
προσπάθειες. Από το περασμένο καλοκαίρι, υπάρχει η αίσθηση ότι η
προσπάθειά σας έχει ενταθεί. Και από την κυβέρνηση και από τον λαό».
Οι προσπάθειες μπορεί να συνεχίζονται αλλά αποτελέσματα δεν βλέπουμε.
«Ναι γιατί πολλά πράγματα πήγαιναν στραβά, τώρα όμως που έρχονται
οι δόσεις και έχει φύγει το φάντασμα τη χρεοκοπίας δεν πρέπει να
χαλαρώσετε».
Η Ευρώπη έχει μέλλον ή θα την τσακίσει η κρίση;
«Χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη. Η κρίση δεν πρέπει να μας κάνει
να ξαναπάμε ο καθένας στο κλουβί του. Να σας δώσω ένα μικρό παράδειγμα. Η
κατάσταση στην Αμερική είναι χειρότερη από την Ευρώπη. Στο χρέος επί
παραδείγματι. Η Ευρώπη και η Αμερική λοιπόν είναι δύο άντρες μέσα σ' ένα
δωμάτιο που δεν έχει καθόλου φως. Ο Ευρωπαίος φοράει ένα εσώρουχο και
ντρέπεται. Ο Αμερικανός δεν φοράει τίποτα αλλά δεν ντρέπεται γιατί έχει
τον φακό στο χέρι».
Ποιος είναι ο φακός όμως;
«Οχι, το θέμα είναι γιατί δεν έχουμε και εμείς έναν φακό. Δηλαδή
προχωρήσαμε στη νομισματική ενοποίηση χωρίς οικονομική συνοχή και αυτό
το πληρώνουμε ακριβά αυτή τη στιγμή».
Μήπως η Ευρώπη, πέρα από τα λογιστικά προβλήματα, έχει μια αδυναμία προορισμού;
«Δεν το πιστεύω αυτό».
Μα μπορεί να αντεπεξέλθει στο παγκόσμιο παιχνίδι; Δηλαδή η άνοδος της Κίνας, της Ινδίας...
«Στο Βέλγιο είχαμε κάποτε πολλά εργοστάσια αυτοκινήτων. Σήμερα έχει
μείνει μόνο η Volvo και η Volvo αγοράστηκε από τους Κινέζους. Το μέλλον
όμως για την Ευρώπη δεν είναι αυτή η βιομηχανία, είναι η βιομηχανία που
περιέχει καινοτομία. Δεν γίνεται αλλιώς. Στην Ευρώπη δεν έχεις πια
άλλους δρόμους για να βάλεις τσιμέντο. Το κάνεις αν χρειαστεί αλλά το
μέλλον της Ευρώπης είναι η καινοτομία».
Μπορεί να το κάνει; Ή είναι μια κουρασμένη υπερδύναμη;
«Μπορεί. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Στο Βέλγιο είχαμε μεγάλη
κλωστοϋφαντουργία. Εφυγε και αυτή, και πήγε ανατολικά. Αναπτύσσουμε όμως
τώρα κλωστοϋφαντουργία με προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, π.χ. υφάσματα
που αφήνουν το φως να περάσει ή άλλα που αντέχουν τη φωτιά. Η Ελλάδα, το
Βέλγιο, δεν θα ξαναγίνουμε ανταγωνιστικοί όσα καινούργια μηχανήματα και
αν φτιάξουμε, όσο και αν συμπιέσουμε το εργατικό κόστος, αν δεν
αλλάξουμε και τα προϊόντα».
Η προσωπική συμβουλή που δίνετε στους έλληνες πολιτικούς ποια είναι;
«Ειλικρίνεια. Μπορείς να χορεύεις γύρω από την πραγματικότητα αλλά
ψέματα δεν πρέπει να πεις ποτέ. Πριν έρθω στην Ελλάδα ήμουν στέλεχος σε
πολιτικά γραφεία υπουργών, πάντα έλεγα ότι μπορείς να πεις «ίσως», να
πεις «μάλλον», αλλά ψέμα δεν θα πεις, γιατί το ψέμα σε κυνηγάει».
Επιτρέψτε μου ένα ερώτημα. Το Βέλγιο έχει Βασιλιά. Η βασιλεία όμως δεν είναι ένα παλιό πολίτευμα;
«Για εμάς είναι σύγχρονο. Η βασιλεία είναι ένας παράγων που ενώνει
τη χώρα. Προχτές πέθανε ένας μεγάλος βέλγος καθηγητής συνταγματικού
δικαίου ο οποίος συνήθιζε να λέει: "Η Δημοκρατία είναι το πιο ωραίο
πολίτευμα για όλα τα κράτη εκτός από το Βέλγιο"».
Οι φωνές από το Σύνταγμα φτάνουν μέχρι το γραφείο σας;
«Οχι πάντα. Πολλές φορές μαθαίνω από τον βελγικό Τύπο ότι υπήρχε
διαδήλωση στο Σύνταγμα. Αν σκεφτούμε πάντως τις θυσίες που ζητάμε από
τον λαό, οι κοινωνικές αντιδράσεις είναι αρκετά συγκρατημένες. Κάποιοι
λένε ότι ο κόσμος έχει κουραστεί, εγώ λέω πως οι άνθρωποι έχουν
καταλάβει ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Ηταν ένα πάρτι αλλά δεν ήταν όλοι
καλεσμένοι. Κάτι έπρεπε να γίνει λοιπόν για να σταματήσει αυτό το
πάρτι».
Από τους αρχαίους έλληνες συγγραφείς με ποιον έχετε περισσότερη εξοικείωση;
«Με τον Πλάτωνα, αν και με τη γυναίκα μου δεν χάναμε ποτέ τις
παραστάσεις του Αριστοφάνη. Η δική μου τέχνη πάντως είναι η μουσική. Τον
Ιανουάριο του 2011 ήρθα εδώ ως πρεσβευτής, τον Μάιο ήδη είχαμε φτιάξει
ένα πλαίσιο πολιτιστικής προσφοράς με συναυλίες, οι οποίες θα
συνεχιστούν και φέτος στη Μακεδονία, στην Ηπειρο, στα νησιά - τη Λέρο,
την Πάτμο, τη Σάμο, τη Μυτιλήνη». 
Και εθελοντής στο Χαμόγελο του Παιδιού...
«Επαφές είχε και ο προκάτοχός μου. Αλλά όταν γνωριστήκαμε με τον Κώστα Γιαννόπουλο καταλάβαμε ότι μας ενώνουν πολλά. Ξέρουμε τι είναι να φεύγει ένας δικός σου άνθρωπος και πόσο πρέπει να πολεμήσεις για να πας παρακάτω. Αυτός είχε χάσει το παιδί του, εγώ είχα χάσει τη γυναίκα μου, με την οποία ήμουν 34 χρόνια».
Πόσο καιρό την έχετε χάσει;
«Πέντε χρόνια. Τέλος Μαρτίου θα είναι 2.000 ημέρες».
Πόσοι είναι σήμερα οι Ελληνες στο Βέλγιο;
«Γύρω στους 40.000 πρέπει να είναι».
Εχουν αυξηθεί τώρα λόγω της κρίσης;
«Υπάρχει μια κίνηση κυρίως από νέους ανθρώπους... Είναι αρκετοί που σπουδάζουν στο Βέλγιο και οι οποίοι λένε "ας καθήσω εδώ μέχρι να δω τι θα γίνει στην Ελλάδα"».
Πόσους Βέλγους περιμένουμε το καλοκαίρι;
«Είναι λίγο δύσκολο για μας να το μετρήσουμε, αλλά 350.000 με 400.000 βέλγους τουρίστες θα έχουμε. Από το website και το facebook της πρεσβείας τούς ενημερώνουμε συνεχώς για το τι μπορούν να κάνουν εδώ. Ευτυχώς είχαμε έναν ήσυχο χειμώνα γιατί πέρυσι είχαμε τις φωτιές στο Αττικό που έγιναν είδηση παντού στην Ευρώπη και επηρέασαν τις κρατήσεις. Γιατί, όπως ξέρετε, η αγορά τουρισμού βασικά αποφασίζει Ιανουάριο - Φεβρουάριο».
Εσείς φοβάστε καθόλου στην Αθήνα;
«Τι να φοβάμαι; Εγκληματικότητα υπάρχει παντού. Το να κλείνεις το παράθυρο και να μην προχωράς μόνος σε σκοτεινά μέρη, αυτά πια ισχύουν παντού. Η Αθήνα δεν είναι ούτε καλύτερη ούτε χειρότερη από τις άλλες πόλεις. Το 70% του πληθυσμού πια έχει μαζευτεί στις πόλεις, αυτό έχει και τις παρενέργειές του».
Ποιο είναι το αγαπημένο σας μέρος στην Ελλάδα;
«Το Ναύπλιο να σας πω την αλήθεια. Οχι επειδή είναι πρώτη πρωτεύουσα αλλά με συναρπάζει αυτό το μείγμα των αρχαίων και βυζαντινών που θα δεις παντού στην Αργολίδα. Εχει καταπληκτικές μικρές βυζαντινές εκκλησίες, στην Αγία Τριάδα, στον Πλατανίτη, μικρά κοσμήματα δηλαδή του 1100. Ταυτόχρονα η πόλη έχει μια ενετική και ιταλική κομψότητα».
Και στην Αθήνα όταν βγαίνετε πού πάτε;«Σε ψαροταβέρνες. Και τον πρίγκιπά μας όταν έρχεται σε ταβερνάκια τον πάω. Στην Ελλάδα δεν θα αναζητήσεις το εστιατόριο με τα ασημένια κηροπήγια. Οταν θέλεις να δείξεις σ' έναν επισκέπτη την Ελλάδα, τον πας σε μια ταβέρνα δίπλα στη θάλασσα με το λάστιχο γύρω από το τραπέζι να συγκρατεί το χάρτινο τραπεζομάντιλο».
